TBKTSG
Online: Thưa ông, thị trường đồ gỗ nội thất trong nước hiện nay đang bị
hàng nhập từ Trung Quốc lấn át, phải chăng các doanh nghiệp gỗ trong
nước không nắm bắt được thị hiếu của người tiêu dùng Việt Nam hay mải
chạy theo xuất khẩu theo đơn hàng của nước ngoài?
- Ông Đặng Quốc Hùng:
Đây là một nghịch lý nhưng nó cũng thể hiện quy luật “nước chảy vào chỗ
trũng” của thị trường. Các doanh nghiệp gỗ Việt Nam không chỉ xuất khẩu
sang các thị trường lớn như Mỹ, Nhật, EU mà còn xuất khá nhiều sang
Trung Quốc. Theo tôi biết thì hàng năm, Việt Nam xuất sang thị trường
Trung Quốc hàng trăm triệu đô la Mỹ đồ gỗ.
Phần
lớn hàng nội thất của Việt Nam bán sang Trung Quốc là hàng cao cấp,
dành cho người có thu nhập cao, làm từ nguyên liệu gỗ cứng, gỗ có giá
trị cao như gỗ giáng hương, kết hợp với chạm trổ tinh xảo, tức đồ gỗ
kết hợp với mỹ nghệ.
Các
doanh nghiệp Trung Quốc thì bán đồ gỗ nhiều sang Việt Nam chủ yếu ở
phân khúc dành cho người có thu nhập trung bình và thu nhập thấp, với
sản phẩm làm từ nguyên liệu gỗ MDF và gỗ tạp có giá rẻ. Do vậy mà hàng
nội thất giá rẻ của Trung Quốc chiếm lĩnh thị trường trong nước cũng là
điều dễ hiểu.
Tuy
nhiên, nguyên nhân chính khiến đồ gỗ giá thấp của Trung Quốc chiếm lĩnh
được thị trường Việt Nam là do chính các doanh nghiệp chúng ta ít chủ
động sản xuất phục vụ thị trường nội địa. Dù là quốc gia xuất khẩu gỗ
lớn nhưng phần lớn các doanh nghiệp lại làm theo đơn đặt hàng của các
nhà nhập khẩu nước ngoài, mà các nước phát triển thì lại tiêu thụ hàng
trung và cao cấp, làm từ nguyên liệu gỗ tốt. Do vậy, doanh nghiệp trong
nước không quen tự tìm hiểu thị trường nội địa và làm đồ gỗ cho khách
hàng nội địa.
Ngoài
ra, hàng nội thất của Trung Quốc có giá rẻ còn do họ làm số lượng lớn
và tiết giảm nhiều chi phí sản xuất. Chẳng hạn một nhà xưởng tiền thuê
100 triệu đồng/tháng, doanh nghiệp Việt Nam thường làm một ca, cho ra
1.000 sản phẩm nhưng với doanh nghiệp Trung Quốc, họ làm 2-3 ca, cho ra
2.000 - 3.000 sản phẩm thì giá thành sản phẩm của họ sẽ thấp hơn là
điều dễ hiểu.
Phần đông doanh nghiệp gỗ Việt Nam hiện sản xuất một ca, một số ít sản xuất 2-3 ca vào mùa cao điểm.
Hiện
nay, nhiều doanh nghiệp gỗ trong nước đang xây dựng hệ thống phân phối
ở thị trường nội địa, hướng đến hai mục tiêu vừa xuất khẩu vừa tiêu thụ
nội địa. Theo ông, liệu điều này có giúp cho chúng ta quay lại và chiếm
lĩnh thị trường nội địa?
-
Nhiều doanh nghiệp gỗ gần đây đã quay lại thị trường trong nước bằng
hình thức mở cửa hàng, siêu thị nội thất hay xây dựng mạng lưới đại lý
để bán lẻ nhưng thực ra, các doanh nghiệp vẫn bán lẻ theo kiểu bán sỉ,
tức chọn phân khúc mua hàng khối lượng lớn là văn phòng công ty, cơ
quan nhà nước, khách sạn, khu du lịch, không khác nhiều lắm so với xuất
khẩu hàng loạt. Vẫn còn quá ít doanh nghiệp chọn phân khúc bán lẻ cho
quy mô nhỏ ở hộ gia đình.
Hơn
nữa, các doanh nghiệp chúng ta còn có tư tưởng làm từ A tới Z, tức tự
mình sản xuất và sau đó tự mình đi phân phối. Theo tôi không nên như
vậy, nếu mở một vài cửa hàng bán lẻ thì còn may ra, chứ nếu đi vào phân
phối quy mô lớn thì cần nhà phân phối chuyên nghiệp chứ nhà sản xuất
không nên tự mình làm tất cả.
Giống
như một doanh nghiệp tự sản xuất và đi bán 50 cái bàn thì giá khác với
một nhà phân phối nào đó nhận hàng của nhiều nhà sản xuất và bán một
lúc hàng trăm, hàng ngàn cái bàn. Không chỉ rẻ về giá mà nhà phân phối
nắm nhiều hàng còn có lợi thế trong đàm phán, mua bán với người tiêu
dùng.
Mặt
khác, doanh nghiệp rành về sản xuất lại đi mở hệ thống phân phối thì
đến một lúc nào đó sẽ nản lòng, vì chi phí đầu tư cho phân phối quá cao
và cạnh tranh không lại những nhà phân phối chuyên nghiệp. Bây giờ
doanh nghiệp này thấy doanh nghiệp kia mở cửa hàng bán đồ gỗ trong nước
cũng bắt chước làm theo. Đây là điều rất không nên trong một thị trường
nội thất cạnh tranh gay gắt cả trong lẫn ngoài nước.
Vậy
đây có phải là lý do mà Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM đang dự tính
lập một công ty cổ phần chuyên phân phối đồ gỗ trong nước?
Công
ty cổ phần Liên Minh (gọi tắt là Công ty Hawa) do hội thành lập cách
nay 3 năm chỉ để chuyên làm nhiệm vụ tiếp thị, xúc tiến xuất khẩu gỗ,
tổ chức các sự kiện thương mại hay hội chợ đồ gỗ Vifa. Nếu công ty Hawa
mà lại đi làm gỗ, dẫm chân lên chính các doanh nghiệp hội viên thì
không nên, nên chúng tôi chọn công ty Hawa đi làm “tiếp liệu”, như một
cách tiếp sức cho doanh nghiệp hội viên.
Từ
mô hình này, chúng tôi dự tính thành lập riêng một công ty cổ phần do
chính các hội viên góp vốn để chuyên làm nhiệm vụ phân phối, như một
tổng đại lý. Cái khó nhất hiện nay không phải là tiền vốn thành lập
công ty mà là cần có những con người chuyên làm thương mại đồ gỗ và
kiếm những chuyên gia này không phải dễ, vì ngành gỗ chúng ta lâu nay
quen sản xuất hơn là thương mại.
Xin cảm ơn ông!
Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online |